سینما و سریال

آنچه که باید درباره سینمای شاعرانه فرانسه بدانید

معرفی سینمای شاعرانه فرانسه

سال های میان 1935 تا 1939 برای سینمای فرانسه سال پرباری بود؛ چرا که کارگردانان موفق به ابداع سبک و روش ویژه ای شدند که در خارج از فرانسه موجب کسب اعتبار برای سینمای آن کشور شد.

گرایش به واقعیت ها و انتقاد شدید اجتماعی همراه با نوعی بدبینی نامشخص، از ویژگی های بیشتر فیلم های این دوره می باشد که بعدها، جنگی که در راه بود بر آن سایه افکند.

 

ژان ویگو در عرصه سینمای فرانسه

یکی از نیرومندترین و در عین حال ناشناخته ترین استعدادهای سینمای فرانسه بین سال های 1905 تا 1934 بود. او در عمر کوتاه خود سه اثر درخشان به یادگار گذارده است.

1_«درباره نیس» 1929

2_«نمره ی اخلاق صفر» 1933

3_«آتلانت» 1934

نخستین فیلم بلند «ویگو» «نمره ی اخلاق صفر» می باشد. در این فیلم «ویگو» به توصیف زندگی در یک مدرسه ی بسیار محافظه کار شبانه روزی و مقرراتی (از دیدگاه بچه مدرسه ای ها) می پردازد و با نیشخندی گزنده، شیوه های جاری آموزش و پرورش را به باد انتقاد می گیرد. این فیلم در برابر همه ی نهادهای قدرت به مبارزه می پردازد؛ در برابر کلیسا، پلیس و مدرسه.

فیلم «آتلانت» آخرین فیلم «ویگو» می باشد که برخوردار از همان عناصر واقعی و شاعرانه است. «آتلانت» نام کشتی ای است که کاپیتان آن به تازگی ازدواج کرده است. همسر این کاپیتان از زندگی در کشتی راضی نیست، او از کشتی خارج می شود و ملوانی که از سوی همسرش در تعقیب اوست، او را دوباره نزد همسرش باز می گرداند.

 

رنه کلر – پدر سینمای فرانسه

نخستین فیلم او «آنتراکت» (1924)، یک فیلم دادائیستی بود، که از توالی بی ربط پیوند شکل ها، نورها، ریتم ها و اندیشه ها تشکیل می شد. دومین فیلمش «پاریس خفته» در همین سال به نمایش درآمد؛ و درباره ی دانشمند دیوانه ای است که به کمک اشعه ای سحرآمیز پاریس را به خواب می برد. مضمون فیلم به قول خود «کلر» کنتراست بین بی حرکتی و حرکت است. فیلم های «کلاه حصیری ایتالیایی»، «شبح به غرب می رود» (شبح مولن روژ)، «شعله های نیواورلئان»،  «سکوت طلاست» و «زیبایی شیطان» همگی یادآوری و رجعت است، به خاطرات دوران گذشته ی «کلر». وی در سال 1930 «زیر بام های پاریس» را می سازد؛ این فیلم باعث نجات سینمای شاعرانه شد و به وضوح نشانه های مقاومت «رنه کلر» را در برابر سینمای ناطق نشان می دهد. داستان فیلم، زندگی آوازخوانی است که به علت سوتفاهم توقیف می شود و پس از آزادی بر اثر مشکلات زندگی همه چیز را رها کرده و می میرد! در این فیلم گفتگوها کم است و صوت . تصویر در هماهنگی کامل به سر می برند. با فیلم های «میلیون» و «آزادی از آن ماست»، «کلر» در سن سی سالگی به اوج هنر خود می رسد. در «میلیون» (1931) که آن را نخستین «اپرای سینمایی» دانسته اند، گم شدن یک بلیط بخت آزمایی و به دنبال آن به هم ریختگی و آشفتگیهای خنده آور و تعقیب و گریزهای بسیار، ماجرای این فیلم را تشکیل می دهد. «رویای شیرین» یا «گل های شب» از زیباترین آثار تخیلی «رنه کلر» است؛ در این فیلم جوانی که در رویا زندگی می کند، آدم های عادی زندگی محقر خود را به دنیای خواب های خویش می برد و با آنها حوادثی وهم آلود و کاملا رویایی می گذراند. «همه ی طلاهای دنیا» (1928) ماجرای یک روستایی ساده لوح است که به پاریس می آید و با مردم و مسائل آنها تضاد پیدا می کند. در فیلم «شبح در مولن روژ» یک شبح، آزادانه در پاریس پرسه می زند. «کلاه حصیری» یک فیلم کمدی است و شاهکار فیلم های صامت «کلر» است. در این فیلم در شب عروسی یک زوج، عروس و داماد و همه مهمان ها در جستجوی کلاهی هستند که توسط اسبی بلعیده شده است.

 

فیلم شناسی (آثار) رنه کلر

1_آنتراکت (1924)، 2_پاریس خفته (1924)، 3_ شبح در مولن روژ (1924)، 4_ شبح به غرب می رود (1925)، 5_کلاه حصیری ایتالیایی (1927)، 6_سکوت طلاست (1924)، 7_ آزادی از آن ماست (1928)، 8_ رویای شیرین (1928)، 9_برج (1928)، 10_ همه طلاهای دنیا (1928)، 11_دروازه ی پاریس (زیر بام های پاریس) (1930)، 12_میلیون (1931)، 13_ رویای شیرین (1952)، 14_آخرین میلیاردر (1934)، 15_ زیبایی شیطان (1949)

 

سبک شناسی رنه کلر

1_تجسم کلر از مناظر و صحنه های متفاوت محیط زندگی، وجود دکور و هنرپیشه را از خاطر می زداید.

2_دید رئالیستی همراه با بیانی شاعرانه، دلنشین و لطیف

3_مایه ی تکرار شونده تمام فیلم های او آوازخوانان دوره گرد در میدان ها و کوچه پس کوچه های شهر هستند. (طنز اجتماعی)

 

مارسل کارنه در عرصه سینمای فرانسه

فیلم های او از معروف ترین نمونه های مکتب رئالیسم شاعرانه ی فرانسه است. عده ای معتقدند که اگر «کارنه» فقط فیلم «بچه های بهشت» را ساخته بود، باز هم جای او در ردیف بزرگ ترین فیلم سازان جهان قرار داشت و این اهمیت و جایگاه «کارنه» و فیلم درخشان «بچه های بهشت» را در تاریخ سینما نشان می دهد.

 

 

فیلم شناسی (آثار) مارسل کارنه

1_«الدورادوی یکشنبه» 1929 : اولین اثر امپرسیونیستی اوست و درباره ی پرسه های روزهای یکشنبه در ساحل مارن است.

2_«ژنی» 1936 : سرگذشت مادری که برای جلب توجه جوانی با دختر خود به رقابت می پردازد

3_«درام خنده ناک» 1937 : همسر یک پروفسور پیر، برای آن که یکی از بستگان خود را که کشیش است ملاقات نکند، چنین وانمود می کند که در منزل نیست، در آخر معلوم می شود که جنایتکاری غیر عادی باعث قتل او شده.

4_ساحل مه آلود 1938 : شبانگاه سربازی وارد بندری می شود و به دنبال یک کشتی می گردد. با دختری آشنا شده، دل به او می بندد و به خاطر او با عموی جنایتکار دختر درگیر شده و کشته می شود. این فیلم نمایشگر دنیایی است که به خیر و شر تقسیم شده است و آنچه به آن ارزش می دهد، زیبایی های تصویری و دیالوگ های جذابی است که میان «واقع گرایی» و ضد آن در نوسان است.

5_روز بر می آید 1938 : داستان کارگری است که رقیب خود را به قتل رسانده و اکنون در اتاقی در زیر سقف پنهان شده است. ساختار فیلم گذر از زمان حال به گذشته و بالعکس به شیوه کلاسیک است با بیانی رئالیستی و شاعرانه با جنبه های اجتماعی.

 

سبک شناسی مارسل کارنه

1_ رنج و مرگ موضوع اصلی فیلم های او و بیشتر فیلم های فرانسوی این دوره است.

2_بیشتر در فضاهای داخلی با دکور کار می کرد و از فیلم برداری در فضاهای طبیعی پرهیز می کرد.

3_ارجح دانستن بخش غم انگیز و تاریک زندگی

4_علاقه و توجه به محرومین و مسائل اجتماعی به ویژه تعارض میان فرد و جامعه.

5_تجزیه و تحلیل افراد در محیط های خاص و تنگناها و تعارض میان دنیای خودخواه و فاسد و «انسان» ی که به دنبال یافتن خوشبختی است.

 

ژان رنوار – امپرسیونیسم با بیانی شاعرانه در عرصه سینما

وی فرزند «آگوست رنوار» نقاش بزرگ امپرسیونیسم و یکی از بزرگان سینمای رئالیسم شاعرانه ی فرانسه است که طنزی تلخ و گزنده داشت. برخلاف «کلر» که نهادهای اجتماعی را محکوم می کند و در مقابل به ستایش انسان می پردازد، «رنوار» نهادهای اجتماعی را توخالی می داند، ولی مستقیم به آن نمی پردازد و انسان را مسئول این خطاها می داند نیز برخلاف «کلر» که موضوعیت آثار خود را از باله و ترانه می گرفت، «رنوار» ریشه هایش را از نقاشی می گرفت. (حساسیت به سایه روشن، شکل و بافت)

 

فیلم شناسی (آثار) ژان رنوار

1_دختر کبریت فروش (1928)، 2_ نانا (1926)، 3_ ماده سگ (1931)، 4_بودوی نجات یافته از آب (1932)، 5_تونی (1935)، 6_جنایت آقای لانژ (1936)، 7_زندگی از آن ماست (1936)، 8_پیک نیک (یا گردشی در ییلاق)، 9_ «توهم بزرگ» (1937)، 10_«قاعده ی بازی» (1939)

بودوی نجات یافته از آب : در ورای یک محیط شاد و دلپذیر، روح ناآرام و هرج و مرج طلبی احساس می شود. یک عتیقه فروش «بودو» را از رودخانه نجات می دهد و او را به خانه خود می آورد. سرانجام «بودو» تصمیم می گیرد با کلفت خانه ازدواج کند ولی قبل از ازدواج می گریزد و زندگی را از نو شروع می کند.

تونی : یک تراژدی اجتماعی و ضمنا عشقی است. کارگر قهرمان فیلم «تونی» یک زن اسپانیایی را دوست می دارد و با او رابطه دارد. بعد از چندی متهم به قتل شوهر معشوقه خود می شود و اعدام می شود. اما بعدها زن اقرار می کند که قاتل شوهرش خود او بوده است.

جنایت آقای لانژ : کارگران استثمار شده با استفاده از غیبت ارباب خود یک شرکت تعاونی چاپ کتاب تاسیس می کنند و رمان های عامیانه ی نویسنده  ای به نام «لانژ» را منتشر می کنند. ارباب برمی گردد و منفعت خود را می خواهد که تصادفا به دست آقای لانژ کشته می شود.

زندگی از آن ماست : بیانیه ی اجتماعی رنوار علیه فاشیسم، بی عدالتی، گرسنگی و بیکاری می باشد.

پیک نیک (یا گردشی در ییلاق) : داستان آن، یک روز پیک نیک دختری با نامزد و پدر و مادرش را بیان می کند که در طول آن دختر با جوان دیگری برخورد می کند و عشقی بی سرانجام بین آنها برقرار می شود.

توهم بزرگ : یکی از شاهکارهای رنوار است از یک بازداشتگاه آلمانی جنگ اول و فرار چند زندانی. در این فیلم ما هیچ گاه جنگ را نمی بینیم در عوض رنوار به این می پردازد که جنگ چگونه بر روابط بین ملت ها و طبقات اجتماعی مختلف تاثیر گذاشته است.

قاعده ی بازی : بیان کننده ی یک سری روابط عاشقانه ی نامشروع بین شخصیت های مختلف فیلم است که عشق پرشور آنها در یک شکار دسته جمعی به طور غم انگیزی پایان می یابد.

طنز تلخ فیلم از آن یکی از بهترین آثار سینمایی ساخته است.

 

ویژگی سبکی رنوار

1_تعهد اجتماعی با نگاهی به روابط اجتماعی

2_جویبار آرام، شاخساران لرزان، گرمای مواج و سنگین ظهر در فیلم های او جان می گیرند.

3_روح نقاشی امپرسیونیستی و رمان نویسی ناتورالیستی در فیلم های او به خوبی نمایان است.

4_هجوپرداز اجتماعی بود. (کمدی رفتار)

5_دیالوگ در فیلم های او برخلاف آثار کلر، برجستگی خاصی دارد.

6_سنت فیلم سازی ادبی را به سینمای موج نوی فرانسه پیوند می دهد.

7_حس شگفت انگیز رئالیسم بصری، عشق عمیق به طبیعت و قدرت وصف شاعرانه محیط طبیعی.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *