شیشه‌گری و معرفی آن:
شیشه گری هنر شکل‌دادن به شیشه می باشد.
هنرمند در این هنر، در وهله ی اول ماده شیشه را حرارت می‌دهد تا نرم و نیمه مایع شود ؛
پس از آن به وسیلهٔ دستها یا ابزار مخصوص یا دمیدن اشکال زیبایی را با آن خلق می کند.
وقتی شیشه‌ها را از کوره بیرون میاورند، بسیار گرم و داغ می باشد.
شیشه‌گر یک تکه از شیشه را بر می دارد و آن را روی لوله‌ای توخالی می‌گذارد و در می دمد ، تا باد شود.
شیشه‌گر از شیشه‌هایی که باد می‌کند، می‌تواند تعدادکثیری از اشکال شیشه ای ابداع و خلق کند.
برای مثال : لیوان، بطری و در، پنجره ،عینک و یا انواع عدسی‌های چشمی که در وسایل متفاوت مانند ذره‌بین به کار می‌روند.
نوارهای شیشه‌ای را هم می شود از شیشه پدید آورد.
حتی می شود شیشه را به کمک شعله آتش دو باره نرم کرده و از آن وسایل تزئینی به وجود آورد.
در ساختن بسیاری چیزهای دیگر هم از شیشه استفاده می شود ، مثل : آینه و همچنین توانایی داریم که از گونه ای شیشه ی سخت و مقاوم در مقابل گرما به اسم پیرکس، ابزار آزمایشگاهی و ظرف‌های آشپزخانه ساخت.
از ابزار و مواد مورد استفاده در هنر شیشه‌گری می‌توان به ماده اصلی ساخت شیشه، سنگ سیلیس { برای بهینه سازی در صرفه جویی از مخلوط خرده‌شیشه نیز استفاده می‌شود } اشاره کرد .
همینطور برای رنگی کردن بار شیشه نیز اکسیدهای فلزی نظیر اکسید کبالت، مس، آهن، منگنز، گوگرد و… را به کار گرفت.
هنر شیشه‌گری مثل انواع شیوه های پدیدآوردن (فوتی و قالبی) و تزئینات مکمل (نقاشی و تراش) می باشد.
نقاشی روی شیشه با ابزار لازم بر روی شیء به اجرا در می آید و بسته به نوع نقش و رنگ‌های استفاده شده، یک یا چند مرحله پخت در کوره با حرارت مناسب انجام می شود.
رنگ‌های که به کار گرفته می شود به صورت پودر و قابل ترکیب با حلال خاص و رنگ‌های محلول از اکسید فلزات فراهم شده است.
تراش روی شیشه به وسیلهٔ سنگ‌های مخصوص و ابزار فرز صورت می گیرد ، که در مورد اول خطوط ایجاد شده عمیق‌تر بوده و روی ظروف بیشتر به کار می رود.
این سنگ با قابلیتهای تراش و مات کردن در تزئین کاربرد دارد.
مواد و مصالح شیشه‌گری:
۱. عناصر پایه:
سیلیس یا اکسید سلیسیم ماده اصلی تمام تولیدات شیشه‌است که به صورت شن، سنگ چخماق یا سنگ چینی وجود دارد. اکسید بوریک به عنوان عنصر اصلی در ساخت شیشه استفاده می‌شود.
۲. عناصر ذوب‌کننده:
این عناصر مانند سود به صورت کربنات سدیم، سولفات سدیم، استات سدیم نقطه ذوب سیلیس را پایین آورده، به ضمیر شیشه حالت قلیایی می‌دهند.
۳. عناصر تثبیت‌کننده:
برای مخلوط شدن بهتر مواد اصلی و ذوب‌کننده و همچنین جلوگیری از حل شدن شیشه در مواد مختلف از این مواد استفاده می‌کنند. کربنات کلسیم از رایج‌ترین مواد تثبیت‌کننده‌است.
۴. عناصر سفیدکننده:
برای خنثی کردن یک رنگ در خمیر شیشه از رنگ دیگر استفاده می‌کنند؛ مثلاً برای خنثی کردن قرمز از سبز استفاده می‌کنند.
وسایلی که در کارگاه شیشه‌گری سنتی به‌کار می‌رود:
۱. بوری (میله دم): لوله توخالی و فولادی به طول ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر و قطر ۵/۱ تا ۲ سانتی‌متر است که برای برداشتن شیشه مذاب از داخل کوره به کار می‌رود.
- ۲. سنگ کار: از جنس سنگ یا فلز بری گرم کردن مواد روی میله دم استفاده می‌شود.
- ۳. قاشق چوبی: به صورت ملاته گیر که همیشه خیس است و نقش قالب را دارد.
- ۴. دستگاه آب: حوضچه فلزی مکعب مستطیل که دارای آب است.